ข้อมูลท่องเที่ยว

พระธาตุแม่ยิ่ง

ประวัติประธาตุแม่ยิ่ง

พระธาตุองค์นี้ ได้สร้างขึ้นครั้งแรก ตามประวัติเดิมกล่าวว่า พระนางจามเทวีแห่งเมืองหริภุญชัยหรือจังหวัดลำพูนในปัจจุบัน ได้เดินทางมาทำธุระ ณ เมืองเขลางค์นคร(จังหวัดลำปางในปัจจุบัน) ระหว่างทางที่พระนางจามเทวีเสด็จมา พระนางก็ได้สร้างพระวิหารไว้หลังหนึ่ง ที่วัดพระธาตุลำปางหลวง (ปัจจุบันพระวิหารจามเทวีก็ยังมีไว้ให้ดูอยู่) ต่อมาพระนางจามเทวี ก็ได้เดินทางมาตาม “สันมะเทวี” และ เป็นระยะทางมาจนถึงเขตตำบลหนองหล่ม ถึงบ้านแม่ยิ่ง ก็ได้มาสร้างพระธาตุเจดีย์องค์เล็ก ๆ ไว้ติดกับลำห้วยแม่ยิ่ง ก็ได้มาสร้างพระธาตุแม่ยิ่งองค์นี้ขึ้นให้ชาวตำบลหนองหล่ม ได้ไปนมัสการทุกปี

จนกระทั่งพระธาตุที่พระนางจามเทวีสร้างขึ้น ได้ชำรุดทรุดโทรมลง ต่อมาในปี พ.ศ. 2474 ได้มีพระครูบานันทา นันโท แห่งวัดทุ่งม่านใต้ ได้ปฏิสังขรณ์ก่อสร้างขึ้นมาอีกครั้ง แต่พระธาตุองค์นี้อยู่ได้ประมาณ 1 ปีเศษ ก็ได้ชำรุดหักพังมาอีกครั้ง ต่อจากนั้นมาเป็นระยะเวลาจนกระทั่งปี พ.ศ. 2516 ได้มีพ่ออาจารย์หนานแสน เครือตา บ้านหลิ่งก้าน ก็ได้มาหารือกับผู้ใหญ่บ้านแม่ยิ่ง คือพ่อหนานโม๊ะ วงศ์แก้ว พร้อมกับผู้ช่วยและกรรมการในหมู่บ้านแม่ยิ่งพร้อมทั้ง พระศรีรัตน์ ปิยะสีโร (เจ้าอาวาสวัดแม่ยิ่งในขณะนั้น) จากการปรึกษาหารือจึงได้เดินจึงได้เดินทางไปนิมนต์ ท่านครูบาชุ่ม โพธิโก วัดชัยมงคล จังหวัดลำพูน ได้มาเป็นองค์ประธาน สร้างพระธาตุองค์นี้ขี้น ท่านครูบาชุ่ม ได้ติดตามประวัติเดิมว่า พระธาตุองค์นี้พระนางจามเทวีได้สร้างขึ้น จึงได้ปรึกษากำนันทอน มาละใจ กำนันตำบลหนองหล่ม โดยขอเอาชื่อแม่หลวงคำ มาละใจ ซึ่งเป็นภรรยาของท่านกำนัน มาเป็นประธานปฎิสังขรณ์องค์พระธาตุองค์นี้ขึ้นมาจนเป็นผลสำเร็จ จึงได้ปรึกษากันตั้งประเพณีสรงน้ำพระธาตุขึ้นในเดือนแปดเหนือ เพ็ญขึ้น 15 ค่ำ (เดือนแปดเป็ง) ซึ่งตรงกับวันวิสาขบูชาของทุกปี ประเพณีสรงน้ำพระธาตุนี้ได้ปฎิบัติกันมาสืบจนถึงปัจจุบันนี้
ปัจจุบันมีการบูรณะใหม่โดยการ สร้างฐานและรูปแบบใหม่ และได้ สร้างแบบใหม่ครอบของเก่าไว้